Żuławy

Żuławy to kraina wyjątkowa pod wieloma względami. Położone pomiędzy Gdańskiem, Malborkiem i Elblągiem zadziwiają swoją skomplikowaną i niezwykłą historią, zachwycają unikatową architekturą i krajobrazem oraz przyciągają coraz większe rzesze ciekawych ich turystów.

Żuławy to kraina wydarta wodzie. Ten najmłodszy z regionów Polski powstał w wyniku działań Wisły. Królowa polskich rzek zasypując nanosami południową część Zatoki Gdańskiej, przyczyniła się do przesunięcia swojego ujścia na północ. Początek Żuław datowany jest od 6. tysiąclecia p.n.e, a najwcześniejsze ślady osadnictwa człowieka pochodzą z okresu neolitu i były związane z prowadzonym na tym terenie handlem bursztynem. Czasy średniowieczne w krainie Delty Wisły to przede wszystkim okres władzy Państwa Zakonu Krzyżackiego, które podniosły lokalną gospodarkę na bardzo wysoki poziom. Co charakterystyczne dla naszego regionu to również powiązanie z wieloma kulturami, tradycjami narodowymi i religijnymi. Warto wspomnieć tu m.in. o mennonitach, którzy przybyli na Żuławy uciekając przed prześladowaniami religijnymi z Niderlandów w połowie XVI wieku. W tym czasie Żuławy przechodziły sporą rewolucję. Na mocy ustaleń pokoju toruńskim w 1466 roku kraina ta przeszła z rąk panowania krzyżackiego we władanie królów polskich. Po rozbiorach Delta Wisły dostała się pod panowanie pruskie. W okresie międzywojennym większa część Żuław należała do Wolnego Miasta Gdańska. Po II wojnie światowej ziemie te wróciły do Polski. 

Współcześnie Żuławy zachwycają wieloma zabytkami kultury materialnej. Liczne domy podcieniowe i zagrody olęderskie budowane na specjalnie usypanych pagórkach, nazywanych terpami, gotyckie ceglane kościoły, ostatnie żuławskie wiatraki, mennonickie cmentarze, a także liczne obiekty hydrotechniczne: kanały, śluzy, wały przeciwpowodziowe oraz mosty zwodzone i obrotowe.